Hội thảo “Giải mã Blockchain – Cơ hội thực sự nào dành cho các doanh nghiệp?”

Chiều thứ 7 ngày 30/7 vừa qua, Workshop #5 GIẢI MÃ BLOCKCHAIN – CƠ HỘI THỰC SỰ NÀO CHO CÁC DOANH NGHIỆP? đã diễn ra thành công với sự tham dự của nhiều lãnh đạo và quản lý từ các doanh nghiệp cũng như những khán giả yêu công nghệ.

Tổng quan Workshop

Đây là 1 buổi thảo luận tọa đàm được tổ chức trực tiếp tại Hà Nội, với nội dung chia sẻ về tổng quan công nghệ Blockchain và cách chúng ta ứng dụng Blockchain trong các lĩnh vực đời sống; đặc biệt là trong trong kinh doanh. Sự kiện có sự tham dự của các diễn giả có chuyên môn sâu và có nhiều kinh nghiệm làm việc trực tiếp với công nghệ Blockchain:

1. Anh Bùi Trung Hiếu – Co-founder nền tảng đầu tư phi tập trung trên blockchain Hectagon.finance
2. Anh Đặng Hải Lộc – Founder sàn giao dịch nội dung chất lượng dựa trên NFTs Contentbid.vn
3. Chị Nguyễn Bích Phương – Country Manager, SpinUp Vietnam

Workshop hướng đến mục têu giúp mọi người nhận biết rõ tiềm năng và hạn chế của công nghệ Blockchain cũng như có tầm nhìn về cách công nghệ này sẽ thay đổi cách thức kinh doanh; hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp trong tương lai.

Nội dung chương trình

1. Tổng quan về công nghệ Blockchain và các bài toán mà nó giải quyết 

Ngay từ đầu phần trình bày của mình, anh Hiếu đã nhấn mạnh mọi người tham dự quên hết những khái niệm về Blockchain trong quá khứ đi; Trong buổi hội thảo này, anh sẽ đưa ra một định nghĩa dễ hiểu cho dân không phải công nghệ: Blockchain thay đổi các phần mềm vận hành, cách tư duy về Máy tính.

Trước khi có blockchain, Lập trình viên – người xây dựng Web, chủ Web đó sẽ phải đi thuê máy chủ server trả tiền cho một bên thứ 3 để tiến hành xây dựng web đó, sau khi có người dùng, những người lập trình viên này sẽ thu thập được data người dùng và kiếm tiền lại dựa trên loạt data này: Ví dụ: Dân trí, Google, Facebook,… vẫn cho user (người dùng) dùng miễn phí

Đối với mô hình Web 3: Khi tiến hành xây dựng một trang web hoặc phần mềm, người lập trình viên chỉ trả một phần chi phí nhỏ và sau đó khi người dùng cần truy cập vào trang web đó và sử dụng tài nguyên trên đó thì họ phải trả một khoản phí 

Blockchain Node

Blockchain Node chính là cơ sở hạ tầng của Blockchain; Node là các nút giúp lưu trữ, truyền tải và bảo quản dữ liệu blockchain, vì vậy về mặt lý thuyết, một blockchain tồn tại trên các node; Cốt lõi của Blockchain dựa trên các nguyên tắc của mạng P2P (Peer to Peer).

Trong hầu hết các mạng, không có máy chủ trung tâm, mà là sự đồng thuận giữa những node. Có nghĩa là khi một user tham gia vào Node, họ sẽ biết tất cả các node khác. Còn đối với Google thì người dùng chỉ nói chuyện và tương tác với Google mà thôi. 

Trong Blockchain sau khi thu thập dữ liệu sẽ có phần cơ chế đồng thuận:

Cơ chế đồng thuận của mỗi blockchain có nhiệm vụ đảm bảo cho trạng thái hiện thời của blockchain đó đạt được sự thỏa thuận thống nhất giữa những người tham gia; Cơ chế đồng thuận sẽ quyết định ai là người được phép thêm các block giao dịch mới, và một trong các mục đích cơ bản của nó là để bảo đảm việc chuỗi sẽ không bị ghi đè. 

Các cơ chế đồng thuận phổ biến:

• Đồng thuận bằng chứng công việc (Proof of Work): bên nào nhanh hơn sẽ thắng
• Đồng thuận bằng chứng cổ phần (Proof of Stake): ai sẵn sàng bỏ tiền nhiều hơn thì bên đó thắng
• Đồng thuận hỗn hợp PoW/PoS
• Dùng Oracle: user bên ngoài xác minh

Blockchain đã thay đổi cách phần mềm vận hành

Việc ứng dụng Blockchain hiện nay đang khó vì user đã quá quen với việc dùng Free

Hiện nay khi người dùng lưu trữ thông tin lên đám mây, mức chi phí sẽ được tính theo dung lượng và thời gian, nhưng khi user up file lên blockchain thì sẽ ước tính dung lượng và tính tiền một lần, phù hợp Data lưu vĩnh viễn và người upload không có nhu cầu chỉnh sửa những file đó

Blockchain có thể được coi là một siêu máy tính 

Blockchain = Cryptography * distributed computing

Sự phát triển của Blockchain chính là cơ hội để viết lại toàn bộ ngành phần mềm.

2. Cách công nghệ blockchain thay đổi cách chúng ta tạo ra giá trị và nắm bắt giá trị như thế nào?

Tiếp theo của sự kiện, chị Phương chia sẻ về chủ đề: Công nghệ Blockchain thay đổi cách chúng ta tạo và nắm bắt giá trị như thế nào? 

Theo báo cáo của McKinsey & Global: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của Blockchain lên các ngành khác nhau thì ngành Blockchain được ứng dụng nhiều nhất là ngành Tài chính, sáu đó là ngành quản lý tài chính chung

Tại sao Blockchain lại tốt hơn trong những ngành trên? Vì đứng trên góc độ của nhà quản trị thì bản chất của điều hành là giảm chi phí.

Cơ hội cho doanh nghiệp đến từ việc giảm chi phí “cost reduction”  của blockchain

Cơ hội: 

Smart contract đề cập đến một thuật toán máy tính được thiết kế để hình thành, kiểm soát và cung cấp thông tin về chủ sở hữu nội dung; Nó thực sự là một chương trình chạy trên chuỗi khối Ethereum để tạo điều kiện thuận lợi, xác minh hoặc thực hiện các giao dịch đáng tin cậy một cách độc lập.

Ứng dụng của Smart Contract: 

Kết nối hệ thống Blockchain xung quanh cá nhân hoặc dịch vụ, sản phẩm nào đó tạo ra value exchange term

Hiện nay, các doanh nghiệp Bất động sản vừa ở Việt Nam cũng bắt đầu sử dụng Blockchain

Ví dụ về ngành có khả năng thích ứng và hiệu quả/lợi ích tiết kiệm chi phí tốt nhất từ blockchain supply chain management:

Hiện tại, quản trị chuỗi cung ứng chủ yếu là còn bằng tay nhưng có quá nhiều thông tin cần lưu trữ ví dụ như một lô sản phẩm giày của Nike: những bộ phận khác nhau sẽ được nhập từ các khu vực khác nhau ví dụ: dây giày, đế giày, lót giày,… đến kho sản xuất ở Việt Nam; Tại đây nhân viên sẽ gia công lại thành một sản phẩm hoàn chỉnh, đóng gói và vận chuyển đến các quốc gia khác nhau.

Công nghệ Blockchain trong ngành Logistics giúp đẩy mạnh quá trình vận chuyển; Tiết kiệm được nhiều thời gian và chi phí nhờ quá trình vận hành tự động, quản lý tự động. Blockchain hết hợp với phần mềm quản lý vận tải giúp quản lý quá trình vận chuyển không xảy ra sai sót. 

3. Blockchain đang thay đổi thị trường nội dung như thế nào?

Công nghệ blockchain đang tạo ra nhiều nền tảng kĩ thuật mới: Token, NFTs giúp việc mua bán vật phẩm số dễ dàng, an toàn và chi phí thấp hơn truyền thống; Các giải pháp kĩ thuật này cho phép đẩy nhanh sự thay thế mô hình cũ, lỗi thời bằng các mô hình mới tốt hơn. 

Anh Lộc đã chỉ ra 3 khía cạnh trong lĩnh vực nội dung mà Blockchain đang tạo ra sự thay đổi rõ rệt: 

• Quảng cáo
• Mạng xã hội
• Xu hướng hinh doanh trên Metaverse

Sự thay đổi này sẽ tạo ra rất nhiều mô hình kinh doanh mới

Khía cạnh quảng cáo: Blockchain thúc đẩy mô hình kinh doanh trả phí thay cho quảng cáo

Thực trạng của mô hình quảng cáo hiện tại:

Mô hình quảng cáo hiện đang là mô hình thống trị lĩnh vực nội dung với cách thức hoạt động như sau:

• Người đọc được cung cấp quyền truy cập miễn phí vào nội dung, đổi lại phải xem quảng cáo và bị xâm phạm dữ liệu cá nhân. 
• Người sáng tạo cung cấp nội dung để thu hút người đọc và nhận chi trả từ nhà quảng cáo
• Doanh nghiệp mua quảng cáo để tiếp cận khách hàng khi họ đang hưởng thụ nội dung
• Các nền tảng cung cấp công cụ xuất bản lẫn quảng cáo hướng đích 

Tuy nhiên, mô hình quảng cáo tồn tại nhiều vấn đề. Có thể dễ thấy nhất đó là hiện nay công chúng đang có ác cảm với quảng cáo bởi nó gây ra sự phiền nhiễu trong trải nghiệm của khách hàng và xâm phạm dữ liệu cá nhân người dùng; Bên cạnh đó, mô hình quảng cáo hiện tại còn tạo ra nhiều nội dung rác, clickbait và các platform chính là bên chiếm đa phần lợi nhuận. 

Nhìn vào tình hình thực tế hiện nay, doanh thu quảng cáo trực tuyến của các ông lớn trong quý 2/2022 đều giảm so cùng kì: Tốc độ tăng trưởng quảng cáo của Google chậm lại: 11,6% so với 69% và Meta ghi nhận quý giảm doanh thu đầu tiên sau 10 năm

Thị tường giao dịch nội dung số qua NFTs

Crypto là “tiền” thì NFTs là “hàng” trong web3

NFTs có thể so sánh với

• Giấy chứng nhận sở hữu vật phẩm công khai
• Bản lưu phiên bản gốc của “hàng”
• Một hợp đồng với các điều khoản tự thực hiện mỗi lần sử dụng/chuyển nhượng
• Một tấm vé để truy cập dịch vụ 

NFTs cho phép đăng ký, chuyển nhượng, thu phí bản quyền nội dung dễ dàng, nhanh chóng, an toàn và chi phí thấp

Sự chuyển dịch sang Creator Economy

Theo mô hình Creator Economy, Nhà sáng tạo (Creator) kiếm doanh thu trực tiếp từ sản phẩm của mình mà không qua bất kỳ nền tảng nào. 

Các mô hình kinh doanh phổ biến:

• Bán bản quyền qua NFTs
• Thu phí sử dung bản quyền tự động qua NFTs
• Membership 

Ưu điểm của creator economy:

• Giảm rào cản gia nhập thị trường của creator 
• Ưu tiên cho nội dung chất lượng 
• Thu nhập cao hơn cho creator 
• Động lực phát triển đúng đắn cho ngành nội dung

Hiện nay, thị trường NFTs đạt 15,7 tỉ $ năm 2021, dự kiến đạt 122,43 tỉ $ vào 2028. Creator economy đang tăng trưởng rất nhanh: 50 triệu nhà sáng tạo nội dung và Quy mô thị trường đạt 104,2 tỷ $ trong 2022.

Trong thời gian tới, mô hình Creator Economy sẽ đạt được nhiều bước đột phá để trở thành 1 mô hình rộng lớn; NFTs sẽ được công nhận như là một chuẩn license, và giao dịch sở hữu trí tuệ thông qua NFTs được bảo vệ về pháp lý; Tất cả các sáng tạo số của cá nhân sẽ được đúc thành NFTs để dễ lưu trữ, mua bán. Các video player sẽ hỗ trợ music và video định dạng NFTs và mô hình trả phí thông qua NFTs; Lĩnh vực Defi for content sẽ phát triển về cả đầu tư lẫn gọi vốn.

Khía cạnh mạng xã hội: Blockchain giúp tạo ra các mạng xã hội và mô hình crowdsource thể hệ mới

Những vấn đề của mạng xã hội hiện nay:

Mô hình MXH hiện tại đang đóng và độc quyền. Các nền tảng thường tập trung vào “tương tác” thay vì “chất lượng”. Bên cạnh đó, tin giả, tin rác, tài khoản ảo đang là vấn đề nhức nhối của MXH mà hiện tại vẫn chưa có phương pháp giải quyết hiệu quả.

Xu hướng SocialFi và ưu điểm vượt trội của nó so với MXH thông thường

SocialFi hướng tới mục tiêu tạo ra MXH tốt hơn:

• Mô hình mở và phân tán
• Tokenomics khuyến khích các hành vi tích cực, hạn chế tiêu cực
• Tích hợp Defi vào trong trải nghiệm mạng xã hội
• Sử dụng crowdsource để giải quyết các bài toán kiểm duyệt, chống fake news…

Dự án Minds.com và Contentbid.vn là 2 ví dụ tiêu biểu cho mô hình xã hội SocialFi. 

Dự án Minds.com sử dụng mã nguồn mở và thuật toán để tránh lạm dụng. Họ sử dung Smart Contract cho hệ thống mạng lưới quảng cáo và trả phí; Bên cạnh đó, Minds.com sử dụng Minds token để tạo ra hệ thống thưởng, nhằm khuyến khích việc sản xuất và chia sẻ nội dung chất lượng.

Hiện tại Minds đang thu hút 6 triệu người dùng, 8 triệu cuộc trò chuyện và 2 tỷ lượt xem được tăng cường.

Dự án ContentBid.vn được sáng lập và dbởi anh Đặng Hải Lộc. Contentbid.vn sử dụng crypto để crowdsource bài toán phát hiện và định giá bài viết chất lượng trên mạng xã hội. Ngoài ra, dự án cũng sử dụng Giải pháp “web2.5” để giúp các tác giả mxh tiếp cận với creator economy trong web3.

Khía cạnh kinh doanh trên Metaverse: Blockchain biến Metaverse thành nền tài sản kinh doanh thực sự

Metaverse (vũ trụ ảo) là một vũ trụ kỹ thuật số kết hợp các khía cạnh của truyền thông xã hội, trò chơi trực tuyến, thực tế tăng cường (AR), thực tế ảo (VR), Internet và tiền điện tử để cho phép người dùng sử dụng công nghệ thực tế ảo để tương tác.

3 nền móng của Metaverse đó là:

• Công nghệ 3D cho hiển thị
• VR Headset cho trải nghiệm và điều khiển
• Blockchain cho giao dịch

Dự án DECENTRALAND và REC ROOM là 2 ví dụ tiêu biểu cho xu hướng kinh doanh trên Metaverse. 

Dự án DECENTRALAND xây dựng một thế giới ảo rộng lớn, nơi các Player có thể mua, cho thuê đất, mua bán mô hình 3D để xây dựng, trang trí nhà, và tạo ra các trải nghiệm không giới hạn.

Dự án REC ROOM cho phép Player tự xây dựng căn phòng riêng của mình, mời những người khác vào chơi chung và mua bán vật phẩm trang trí.

Vì sao Blockchain thúc đẩy Metaverse

Có 2 lý do giải thích tại sao Blockchain là bệ phóng phát triển mô hình Metaverse.

Thứ nhất, đa số người dùng trên Metaverse là ẩn danh nhưng lại cần có cách để tin tưởng nhau để tạo kết nối; Thứ hai, Business model chính của Metaverse nằm ở việc sản xuất và buôn bán tài sản số. Do đó Player sẽ không phải tốn chi phí vật liệu, họ có thể sáng tạo không giới hạn; Điều này đòi hỏi cần công cụ linh hoạt hơn.

Như vậy, Blockchain là công nghệ rất phù hợp với Metaverse.

Tiềm năng phát triển của Metaverse

Hiện nay thị trường VR Headset tăng trưởng 46,9% so với 2021; Đã có 11,2 triệu thiết bị đã được bán ra, trong đó Meta’s Quest 2 chiếm 78% thị phần. Bên cạnh đó, quy mô thị trường của Metaverse đạt 63,83 tỉ $ vào 2021, và dự kiến tăng lên 1527.55 tỉ $ trước 2029; Meta, HTC…đều đã có kế hoạch launch NFTs Marketplace.

Trong tương lai Metaverse sẽ phổ biến tới public nhanh hơn mọi người nghĩ (1-2 năm tới). Các ứng dụng blockchain sẽ phát triển nhanh ở Metaverse hơn các nơi khác, đặc biệt NFTs Marketplace; Thế giới sẽ xuất hiện nhiều mô hình kinh doanh mới, với business model là sự kết hợp của blockchain & metaverse; Cùng với đó, các sự kiện ảo, quảng cáo không xâm nhập dữ liệu cá nhân và bán hàng trong metaverse sẽ càng phát triển hơn nữa.

4. Phần kết Workshop

Phần cuối chương trình là thời lượng Q&A. Tại đây chương trình các diễn giả nhận được nhiều câu hỏi hay, tạo ra cuộc thảo luận rất sôi nổi trong buổi workshop. Đặc biệt là câu hỏi về việc triển khai công nghệ Blockchain trong doanh nghiệp vừa và nhỏ. 

Trả lời cho câu thắc mắc này, các diễn giả cũng nhận định rằng công nghệ Blockchain ở thời điểm hiện tại mới chỉ ở giai đoạn “sơ khai”, và chưa được tối ưu nên chi phí triển khai rất cao; Hơn nữa, vì Blockchain chưa phổ biến, nếu doanh nghiệp sử dụng nền tảng Blockchain, đi theo mô hình vận hành của nền tảng này thì sẽ không tương thích với mô hình chung tổng thể mà thị trường đang vận hành; Do đó, không phải doanh nghiệp nào cũng phù hợp để áp dụng blockchain ở thời điểm hiện nay.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến những lợi ích mà công nghệ này mang lại; Đặc biệt là cơ chế của Blockchain trong việc củng cố tính minh bạch và niềm tin trong công tác hành chính của nhà nước và trong công việc kinh doanh.  

Dự đoán khi nào Blockchain trở thành 1 nền tảng phổ biến

Từ trước đến nay công nghệ đã biến điều chục năm trước chúng ta nghĩ rằng là không thể trở thành có thể ở thời nay; Điều đấy không ngọai trừ Blockchain. Blockchain hoàn toàn có nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai gần. Các diễn giả cũng đưa ra dự đoán rằng khi nào Bockchain có thể trở thành 1 nền tảng phổ biến và bằng cách thức nào Blockchain có thể tiếp cận được các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như những người dùng bình thường:

1. Nguồn nhân lực: Có thể mất từ 3-5 năm để đào tạo đủ nguồn nhân lực xây dựng Blockchain
2. Phần mềm cho người dùng sử dụng: Có những đơn vị sản xuất ra phần mềm được viết bằng nền tảng Blockchain, và các phần mềm này phải được phát triển và liên kết thành mạng lưới hỗ trợ, tương thích lẫn nhau.

Lời kết

Hy vọng rằng thông qua buổi Workshop này, các doanh nghiệp cũng như những anh chị muốn ứng dụng Blockchain trong lĩnh vực hoạt động của mình đã hiểu rõ hơn về bản chất công nghệ Blockchain; những hạn chế và tiềm năng của công nghệ này và cách chúng ta sử dụng nó để giải quyết các bài toán trong cuộc sống.